بر اساس شاخص توسعه انسانی در سال ۲۰۲۱، جایگاه ایران در جهان به نسبت سال ۲۰۱۹ شش رتبه تنزل پیدا کرد.
طبق سالنامه آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۱ که در آن به وضعیت جهانی شاخص توسعه انسانی پرداخته شده، ایران در شاخص توسعه انسانی، رتبه ۷۶ کشورهای جهان را کسب کرده است.
امید به زندگی، تحصیلات و استاندارد زندگی به‌عنوان مولفه‌های اصلی بررسی شاخص توسعه انسانی، مجموعه عواملی‌اند که میزان رضایت افراد در جامعه به معنای آزادی بیشتر برای زندگی کردن باارزش، توسعه توانایی‌های افراد و در اختیار داشتن فرصت برای استفاده از توانایی‌ها را مشخص می‌کنند.
بر اساس جدول‌های منتشر شده، ایران با مقدار شاخص برابر با ۰.۷۷۴ توسعه انسانی، در رتبه ۷۶ جهان قرار گرفته است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ با رقم شاخص ۰.۷۸۳ در رتبه ۷۰ قرار داشت که نشان می‌دهد طی دو سال در شاخص توسعه انسانی، شش پله سقوط کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همچنین امید به زندگی مردم ایران که در سال ۲۰۱۹ به‌طور میانگین ۷۶.۷ سال بوده، در سال ۲۰۲۱ به میانگین ۷۳.۹ سال رسیده است که نشان از کاهش ۲.۸ سال دارد.
اما در شاخص زمان صرف شده برای تحصیل، ایرانیان در سال ۲۰۲۱ به‌طور میانگین ۱۰.۶ سال را صرف تحصیل کرده‌اند که این مقدار در سال ۲۰۱۹ برابر با ۱۰.۳ سال بوده و بنابراین میانگین تحصیلات مردم ایران در این مدت ۰.۳ سال افزایش یافته است.
بر مبنای این گزارش، ایران پایین‌تر از کشورهایی مانند آلمان، ایالات متحده، عربستان سعودی و ترکیه قرار گرفته، اما از چین و عراق رتبه بهتری را به خود اختصاص داده است.
ایران همچنین در شاخص امید به زندگی نیز در سال ۲۰۲۱، وضعیت نامناسب‌تری از آلمان، چین، آمریکا، عربستان سعودی و ترکیه داشته است و از عراق و روسیه امید به زندگی بیشتری دارد.
در شاخص سال‌های صرف آموزش شده نیز اگرچه به‌طور میانگین نسبت به ترکیه، عراق و چین، مردم ایران سال‌های بیشتری را صرف آموزش کرده‌اند، اما میانگین سال‌های تحصیل ایرانیان کمتر از مردم آلمان، آمریکا، روسیه و عربستان سعودی بوده است.
در این شاخص، سوئیس با عدد ۰.۹۶۲ بیشترین شاخص توسعه انسانی در جهان را داشته و کمترین میزان نیز متعلق به سودان جنوبی با عدد ۰.۳۸۵ بوده است.
در شاخص بیشترین میزان امید به زندگی در جهان نیز کشور هنگ‌کنگ با ۸۵.۵ سال بالاترین میزان و مردم آلمان با ۱۴.۱ سال، بیشترین میانگین سال‌های صرف تحصیل شده را ثبت کرده‌اند.
در حالی طبق اسناد منتشر شده ایران در سال ۲۰۲۱ شش رتبه در شاخص توسعه انسانی سقوط کرده است که از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۲ بعد از کره جنوبی دومین سرعت رشد شاخص توسعه انسانی را در دنیا به ثبت رسانده بود.
ایران از سال ۲۰۱۸ به مدت چهار سال روند نزولی در شاخص توسعه انسانی را طی کرده است. روندی که باتوجه‌به رشد کشورهای همسایه می‌تواند یکی از عوامل روشنگر افزایش فاصله ایران و همسایگانش در شاخص‌های مختلف توسعه و رشد انسانی و اقتصادی باشد.
برای مثال درحالی‌که ایران با عدد ۰.۷۷۴ شاخص توسعه انسانی در رتبه ۷۶ جهان قرار گرفته است، کشور امارات با عدد ۰.۹۱۱ در رتبه ۲۶ جای دارد که رشد چشمگیر این کشور به نسبت سال ۲۰۱۷ با رتبه ۳۴ را نشان می‌دهد. همچنین ترکیه نیز از رتبه ۶۴ در سال ۲۰۱۷، به رتبه ۴۸ در شاخص توسعه انسانی رسیده است.
در شاخص توسعه انسانی با سنجش سطح رفاه اقتصادی، میزان دسترسی به آموزش و درمان، یکی از ملاک‌های تعیین میزان رضایت نیروی کار و افراد در سطح جامعه است که گزارش‌های سالانه آن زیر نظر سازمان ملل و مجامع پژوهشی بین‌المللی تهیه می‌شود.
